Toevallige vondst tijdens verbouwing

In de rechter zijmuur van het pand naast café De Tijd aan de Voorstraat is een bijzondere vondst gedaan tijdens een verbouwing. Achter de gevel van het 19e-eeuwse Rijksmonument gaat een 700 jaar oude historie schuil, zo blijkt. De eigenaar van het pand vond bij de verbouwing restanten van een oud gebouw dat een Kruiskapel uit 1357 bleek te zijn. De Kruiskapel was een kerkje gebouwd voor toenmalige Kruisbroeder.

De gemeente is erg blij met de ontdekking van dit stukje middeleeuwse geschiedenis. Het was bekend dát er een Kruiskapel was, maar wáár die precies stond, was in de vergetelheid geraakt. Als gemeente hebben we de taak Dordts erfgoed te behouden voor huidige en toekomstige generaties. Het gemeentelijke Vakteam Erfgoed adviseert bij de verbouwing van rijksmonumenten. Ook bij deze verbouwing.

Ontdekking

De nieuwe eigenaar van dit pand liet in 2017 een bouwhistorisch onderzoek uitvoeren, omdat hij wilde gaan verbouwen. Eigenaren van rijksmonumenten, moeten een vergunning aanvragen als ze willen verbouwen. Zij moeten ook een bouwhistorisch onderzoek laten doen. Een bouwhistorisch onderzoek brengt de bouwgeschiedenis van een pand in kaart. Zo weet de eigenaar welke delen of onderdelen van zijn huis oud en monumentaal zijn en welke niet. Dit is van belang, omdat we als gemeenschap, als stad waarde hechten aan historisch erfgoed. De vondst betekent niet dat de eigenaar niets meer mag wijzigen aan zijn pand. De bewoner is zelf architect en heeft het oude bouwspoor meegenomen in zijn ontwerp. De geschiedenis blijft daardoor deels zichtbaar terwijl het pand toch verbouwd kan worden tot duurzaam woon- en werkhuis. Het eerder in onbruik geraakte pand krijgt zo meer historische waarde en daardoor meer waarde voor de stad.

Kruisbroeders en vleeshouwers

Bouwhistoricus Jeroen Nipius vond bij het onderzoek een rij gemetselde spitsbogen aan in de rechterzijmuur. Deze vind je niet vaak in een woonhuis. Zo wist hij dat er iets bijzonders aan de hand was. Hij deed daarom ook onderzoek in de stadsarchieven. Dat bracht aan het licht dat op deze plek in 1357 de Kruiskapel gebouwd en ingewijd is voor de toenmalige kruisbroeders. De Kruisbroeders in het 14e-eeuwse Dordrecht hadden bij de kapel ook een gasthuis ingericht, waar zij onderdak boden aan medebroeders en vreemdelingen. Met de Reformatie in 1572 nam het stadsbestuur de zorg voor inwoners en vreemdelingen over. Toen de Kruisbroeders verhuisden namen vleeshouwers de kapel in gebruik om hier hun vleeswaren te verkopen. Het gasthuis bleef nog een tijd in gebruik. Later werd de kapel een woonhuis.